جاي جوش يك عذاب ابدي نيست
روش هاي درمان دارويي، تهاجمي و گياهي رفع جاي جوش
در اين مقاله مروري كوتاهي بر علت ايجاد جاي جوش و اسكار بعد از درمان آكنه مي كنيم. بر اساس علل ايجاد لك يا اسكار ها ، نوع آنها و زماني كه از ايجاد آنها مي گذرد، روش هاي درمان مناسب توصيه مي شود.
شما در هرسني كه باشيد، ممكن است از آثار به جا مانده از آكنه هايي كه در گذشته بر روي پوستتان بوده است (اسكار)، در امان نباشيد. حتي ممكن است هر زمان كه پوست خود را در آيينه برانداز مي كنيد، اين آثار، دوران پر از جوش بلوغ را براي شما يادآوري كنند و يا از اينكه مانع از داشتن پوستي شفاف مي شوند، شما را ناراحت كنند.
پس از بهبود جوش ها (به خصوص در ناحيه صورت) نشانه هايي از آنها براي مدتي –از چند روز تا چند سال- روي پوست خودنمايي مي كند. اين اِسكار ها به صوزت لكه هاي قرمز يا قهوه اي و يا مثل جاي زخم به فرم گود و تو رفته هستند.
اسكار(جاي جوش) چرا به وجود مي آيند؟
حتما ً خلاصه اي از فرآيند ايجاد آكنه (جوش) را مي دانيد. توصيه مي كنم اگر نمي دانيد و برايتان جالب است مطلب مربوط به آن را بخوانيد. داخل آكنه ها شرايط لازم براي رشد باكتري ها وجود دارد، باكتري ها حسابي رشد كرده و بر اثر حضورشان و آنزيم هايي كه توليد مي كنند، لايه هاي زيرين پوست تخريب مي شود. بنابراين در صورتي كه جوشها درمان نشوند يا دير درمان شوند، محل هاي تخريب شده ي پوست به همان شكل (گودي يا پيگمانتاسيون) ترميم شده و لايه هاي جديد پوست به همين ترتيب ساخته مي شوند. بنابراين فردي ممكن است در ميانسالي هنوز نشانه هاي دوران بلوغ را در صورتش ببيند.
پيشگيري بهتر است يا درمان
خب مشخص است پيشگيري دردسرهاي كمتري نسبت به درمان دارد! خبر خوب اينكه نه تنها جاي جوش قابل پيشگيري است بلكه در مراحل مختلف راههاي متفاوتي دارد. يادتان باشد، زمان مسئله است. هرچه سريعتر جهت درمان و رفع جاي جوش ها (به طور كلي درمان هر نوع زخم) اقدام كنيد، ترميم لايه هاي پوستي با سرعت و كيفيت بيشتري انجام مي گيرد. در حالي كه اگر لايه هاي شاخي و ضخيم بر روي اسكار بنشيند، ترميم پوست به طور مناسب به مراتب سخت تر مي شود.
درمان كنيد تا پيشگيري شود
اولين مرحله ي پيشگيري از جاي جوش، درمان به موقع و مناسب اولين جوش هايي است كه مشاهده مي كنيد. شايد به نظرتان اين حرف يك شوخي بيايد يا شايد كار شما از اين مرحله خيلي وقت پيش، گذشته باشد. اما در صورتي كه جوش هاي بيشتري سر و كله شان پيدا شود يا كسي در بين آشنايان نياز به راهنمايي داشته باشد، شما راهكار كقابله را به درستي مي دانيد. راهكار اصلي درمان صحيح و به موقع است. این
به خاطر داشته باشيد كه هر گونه درمان جوش غير اصولي ممكن است اوضاع را وخيم تر مي كند. مثلا ً مدت ماندگاري جاي جوش بيشتر شده و يا شكل و فرم بدتري به خود مي گيرد.
جاي جوش هاي پيگمنته
در صورتي كه بلافاصله پس از درمان جوش، به فكر از بين بردن اسكار ها باشيد، احتمالا ً 50 درصد مسير را رفته ايد. در اين مرحله اگر آكنه ها بزرگ و ملتهب، كيستي و يا چركي باشد، بهتر است به پزشك مراجعه كنيد، اما در صورتي كه جوش هاي كوچك و غير التهابي داريد و شناخت خوبي نسبت به پوستتان پيدا كرده ايد، مي توانيد از درمان هاي خانگي يا محصولات معتبر موجود در داروخانه و يا فروشگاهها مانند كرم ها و ماسك ها استفاده كنيد.
ليليوم توصيه مي كند! اگر در سن بلوغ هستيد، پوست چربي داريد، يا جوشهاي بزرگ و التهاب داشته ايد كه درمان شده اند، به هيچ عنوان، درمان خود را تا بهبود كامل جاي جوش، رها نكنيد! در صورت تكميل نكردن درمان به احتمال زياد عقب گرد خواهيد داشت يا تا مدت ها با معضل جاي جوش درگير هستيد.
براي اين نوع جاي جوش درمان هاي مختلفي وجود دارد كه در ادامه مي خوانيم:
الف) درمانهاي تهاجمي
اين نوع درمان ها حتما ً بايد توسط پزشك توصيه و اجرا شود. براي تسريع روند بهبود اسكار حتي هنگامي كه جاي جوش ها كوچك و بي رنگ باشد، ممكن است باز هم پزشك به شما اين روش ها را توصيه كند.
قبل از درمان هاي تهاجمي بايد پوست آمادگي لازم را داشته باشد. درست مثل زماني كه مي خواهيد ورزش كنيد و قبلش بايد كمي گرم كنيد. اگر پوست آماده سازي نشود، حتي احتمال اينكه نتيجه برعكس ببينيد هم وجود دارد، مثلا ً تعداد جوش هاي شما زياد شده و يا لك روي پوستتان ايجاد شود.
آماده سازي معمولا ً از طريق داروها، ماسك ها، شوينده ها و …. صورت مي گيرد. پزشك به شما يك روتين روزانه مناسب با پوست خودتان و عمل تهاجمي كه بايد انجام شود، توصيه مي كند و پس از چند هفته تا چند ماه كارهاي لازم مانند ليزر، پيلينگ، ساب سيژن، پلاسما جت و … را روي پوست انجام مي دهد. حتي دراين مرحله پزشك ممكن است براي شما داروهاي خوراكي مانند آنتي بيوتيك، كورتون و داروهاي هورموني هم تجويز كند.
البته براي بعضي از پوست ها مرحله آماده سازي لزومي ندارد و مي توان بلافاصله اعمال تهاجمي مورد نياز را انجام داد.
ب) درمان هاي موضعي
منظور از درمان هاي موضعي همه درمان هايي است كه روي پوست اعمال مي شود ولي تهاجمي نيستند. اين گروه مهمترين و بهترين درمان براي جاي جوش ها (اسكار) هاي قرمز يا تيره با اندازه كوچك هستند. معمولا ً به فرم كرم، ماسك، سرم، لوسيون يا محلول هستند و قابل تهيه از داروخانه اند.
برخي از اين درمان ها به شكل داروهاي تركيبي (ساختني) هستند كه داروساز با تركيب كردن مواد مورد نياز (بسته به تشخيص خودش يا نسخه پزشك) و وارد كردن آنها در پايه مناسب، تهيه مي كند. در غير اينصورت محصولات آماده دارويي يا دارو-آرايشي توسط پزشك ياداروساز به شما توصيه مي شود.
داروهاي تركيبي و محصولات آماده معمولا ً حاوي يك يا چند ماده كليدي هستند. تعدادي از آنها به شرح زير هستند:
- ساليسيليك اسيد: در مقادير كم (نيم تا دو درصد) به عنوان يك لايه بردار ضعيف عمل مي كند. لايه هاي شهخي پوست را برداشته و به فرآيند بازسازي پوست كمك مي كند. همچنين راه را براي مواد ديگر باز كرده و جذبشان را افزايش مي دهد.در درصد هاي بالاتر به مراتب لايه برادار قوي تري است. بهتر است محصولات حاوي اسيد ساليسيليك روي قسمت محدودي از پوست استعمال شود.
- كوجيك اسيد: از نظر لايه برداري كمي ضعيف تر از ساليسيليك اسيد بوده و تاثيري در جذب ساير مواد و داروها ندارد. اما يك لايه بردار با خاصيت روشن كنندگي عالي به حساب مي آيد. ضمن اينكه عوارض كمتري مانند قرمزي، التهاب و نازك شدن پوست، نسبت به ساليسيليك دارد.
- نياسين آميد: اصالتا ً جزء خانواده ويتامبن هاي ب هست. در بسياري از خوراكي ها از جمله لبنيات وجود دارد. خاصيت روشن كنندگي و جوانسازي خوبي براي پوست دارد. اين ماده طبيعي به بازسازي پوست به خصوصزماني كه به همراه ويتامين آ باشد، كمك شاياني مي كند.
- ويتامين A: خانواده اين ويتامين به فرم هاي شيميايي مختلفي از جمله ترتينوئين، ايزوترتينوئين و رتينول به طور موضعي استفاده مي شوند. ترتينوئين و ايزوترتينوئين از نظر خصوصيت روشن كنندگي، قدرت اثر بيشتري دارند. ضمن اينكه هر دو ميزان چربي پوست را كاهش داده و تا حد زيادي از رشد باكتري ها جلوگيري مي كنند. بنابراين علاوه بر جاي جوش از ايجاد جوش هاي جديد هم پيشگيري مي كنند. استفاده از آنها در افرادي كه باردار هستند يا قصد بارداري دارند، اكيدا ً ممنوع است.
- ويتامين C: يك آنتي اكسيدان قوي است كه به صورت موضعي به عنوان روشن كننده و لايه بردار استفاده مي شود. بعضي از كرم هاي با درصد بالاي ويتامين C (مثلا 20%) علاوه بر اينكه روشن كننده هستند و لك هاي پيگمنته (تيره) را از بين مي برند، به طور كلي پوست را شفاف و روشن تر مي كنند.
- AHA و BHA: اين دو اسيد (آلفا هيدروكسي و بتا هيدروكسي اسيد) به اسيد ميوه شهرت دارند و جزء اسيدهاي طبيعي هستند. نسبت به ساليسيليك اسيد و كوجيك اسيد لايه بردار ضعيف تري هستند. اما از آنجا كه قدرت نفوذ خوب و بالايي دارند. به راحتي داخل پوست نفوذ كرده و باعث بي رنگ شدن لك ها، كاهش چربي و از بين بردن باكتري ها مي شوند. اين اسيد ها در غلظت هاي كم، شاداب كننده پوست هستند.
ج) درمان هاي خوراكي
عملا ً چيزي به عنوان درمان خوراكي براي جاي جوش ها و هر نوع اسكار ديگري وجود ندارد. اما مكمل هايي كه به بازسازي پوست كمك مي كنند در اين مرحله توصيه مي شوند. اين مكمل هاي به تنهايي اثر مثبتي ندارند و همانطور كه از اسمشان پيداست، تنها تكميل كننده درمان هستند. البته بايد صبر و حوصله كافي به خرج دهيد و مكمل ها را حداقل به مدت 6 ماه مصرف كنيد. براي اين منظور از انواع مكمل هاي بازسازي كننده پوست و كلاژن ساز مي توانيد استفاده كنيد. به عنوان مثال مكمل هاي داراي عصاره آناناس (برومولين) به خصوص در صورتي كه ليزر يا ساير اعمال تهاجمي را انجام داده ايد، فرآيند بازسازي اسكار را سرعت مي بخشد.
اسكارهاي گود
اين نوع از جاي جوش نشان دهنده اين است كه زمان زيادي از درمان جوش هاي شما مي گذرد و يا نوع جوش هاي شما كيستيك يا التهابي بوده است. براي درمان اين نوع جاي جوش هيچ راهي موثرتر و كم دردسرتر از درمان هاي تهاجمي براي اين نوع اسكار نيست. در اين شرايط پزشك متخصص يك يا چند راه تهاجمي يا شايد به همراه داروهاي موضعي، به شما پيشنهاد كند. اين گونه درمان ها طولاني مدت بوده و هزينه بالايي دارد. پس بهتر است پس از اطمينان از انتخاب پزشك خود، به او اعتماد كرده و تحت نظر او طي يك تا دو سال درمان خود را كامل كنيد. اگر به اندازه كافي حوصله به خرج دهسد، حتما ً پوست صاف و شفافي پس از اين مدت خواهيد داشت.
بهترين زمان براي درمان هاي تهاجمي با رويكرد ترميم و لايه برداري پوست، فصل پاييز و زمستان است. زيرا تابش نور خورشيد با زاويه است و احتمال آسيب رساني به پوست شما –كه حالا حساس تر از قبل شده- به حداقل مي رسد.
درمان هاي خانگي
تنها در صورتي مي توانيد به اين درمان هاي اعتماد كنيد كه جوش هاي كوچكي مي زنيد و بلافاصله پس از بهبود آنها دست به كار مي شويد. البته اين در صورتي است كه پوست شما خيلي چرب نباشد و مشكل پوستي خاصي نداشته باشيد.
- عسل: هر روز خواص جديدي از عسل و مشتقات آن توسط دانشمندان كشف مي شود. سالهاست كه اثر ترميم كنندگي آن براي پوست اثبات شده است. عسل و بره موم بر روي انواع زخم و اسكار نقش يك ترميم كننده فوق العاده را دارد. حتي در مواردي مانند بهبود زخم بستر و زخم پاي ديابتي تاثير شگفت انگيزي داشته است. توصيه مي شود از انواع ماسك هاي عسل به طور روزانه حداكث تا 5 روز استفاده كنيد.
- رزماري: اين گياه حاوي تركيبات آروماتيك بوده و به راحتي در دسترس است. علاوه بر خاصيت آنتي اكسيداني، يك آنتي باكتريال بسيار قوي براي از بين بردن جوش ها و يك لايه بردار ملايم براي آنها است. همچنين براي درمان جوش هاي زير پوستي و كمك به درمان جوش هاي التهابي گزينه مناسبي است. رزماري را به صورت بخور روي پوست استعمال كنيد.
- بابونه: خاصيت آنتي باكتريال خوبي دارد و براي پوست هايي كه هنوز تعدادي جوش ريز فعال دارند، مناسب است. اين گياه روشن كننده و شفاف كننده پوست و مو بوده و لطافت خوبي به پوست شما مي بخشد. خاصيت ترميم كنندگي آن ضعيف است اما به علت اينكه لطافت پوست را افزايش مي دهد، توصيه مي شود در كنار درمان هاي ديگر استفاده شود. بابونه را به صورت بخور، عصاره و ماسك ميتوانيد استفاده كنيد.
ليليوم توصيه مي كند! در صورتي كه هنوز جوش هاي فعال روي صورت خود داريد، حتما ًدر روتين هفتگي خود بخور بابونه و رزماري را به صورت يك روز درميان بگذاريد.
- زردچوبه: اين ماده گياهي براي پوست هايي كه جاي جوش به همراه بافت ملتهب و قرمزي شديد دارند، درمان بسيار موثري است. زردچوبه همچنين از ميزان چربي پوست مي كاهد. بهتر است زردچوبه را به صورت ماسك هاي قوام دار يا ماسك هاي ورقه اي استفاده كنيد.
- شيرين بيان: احتمالا ً در مباحث مربوط به روشن كننده ها بيشتر به اين ماده برخورد كرده باشيد. اگر اسكارها تيره يا بزرگ هستند، شيرين بيان گزينه مناسبي است. در صورتي كه پوست حساسي داريد شيرين بيان را فقط روي قسمت هاي داراي لك و جاي جوش استفاده كنيد و بيش از دو بار در هفته آن را اساتعمال نكنيد. بهتر است مطابق دستورالعمل ماسك شيرين بيان آن را تهيه كنيد.
اگر اطلاعات بيشتر يا نظري در اين رابطه داريد، حتما ً با ما در ميان بگذاريد.